Tin tức

Chuyên gia dự báo lạm phát năm 2023 chỉ 2,5%

10/07/2023

Tổng cầu yếu, cung tiền tăng chậm, lãi suất cao, tỷ giá ổn định, giá dầu khó tăng mạnh do kinh tế thế giới suy thoái là các nhân tố trọng yếu kiềm chế lạm phát 6 tháng cuối năm. 

Tại Hội thảo “Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2023” do Viện Kinh tế – Tài chính, Học viện Tài chính tổ chức tại Hà Nội ngày 04/7/2023, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế – Tài chính, nhấn mạnh lạm phát so với cùng kỳ đạt đỉnh vào tháng 01/2023, thậm chí còn giảm mạnh hơn dự báo, đặc biệt bắt đầu từ quý II năm 2023.
Vì sao lạm phát đạt đỉnh đầu năm và giảm mạnh hơn dự báo?
Phân tích nguyên nhân của sự suy giảm mạnh của lạm phát trong 6 tháng đầu năm 2023, TS. Nguyễn Đức Độ nêu rõ ba nguyên nhân chủ yếu.
Thứ nhất, tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức thấp với tất cả các cấu thành của tổng cầu đều tăng trưởng chậm như đầu tư, tiêu dùng đi kèm sự sụt giảm của xuất khẩu. Cũng theo ông Độ, tốc độ tăng trưởng của khu vực nông nghiệp thậm chí còn cao hơn công nghiệp, xây dựng. Sản xuất công nghiệp là chủ lực, đóng vai trò chính và từng là động lực dẫn dắt tăng trưởng kinh tế thì hiện tăng trưởng rất thấp. Bên cạnh đó, tiêu dùng tăng rất chậm đặc biệt sau giai đoạn COVID-19. Xuất khẩu cũng là một động lực nhưng tăng trưởng âm trên 10%, một phần do năm ngoái tăng trưởng khá cao. Việc suy giảm kim ngạch xuất khẩu, khan hiếm đơn hàng xuất khẩu, đặc biệt trong một số lĩnh vực sử dụng nhiều lao động như: dệt may, da giày, điện tử… khiến hàng loạt doanh nghiệp lao đao, chật vật vượt khó.
Thứ hai, tăng trưởng cung tiền thấp. Tổng phương tiện thanh toán tính đến ngày 20/6 mới chỉ tăng 2,53% so với cuối năm 2022, thấp hơn cả thời kỳ xảy ra dịch bệnh COVID-19. Nguyên nhân chính khiến cung tiền tăng chậm, một mặt, là do tổng cầu yếu khiến nhu cầu tín dụng thấp, mặt khác, do các ngân hàng thương mại hạn chế cho vay khi lo ngại nợ xấu gia tăng. Những nguyên nhân này khiến số nhân tiền tệ hay tốc độ quay vòng tiền tệ bị suy giảm mạnh.
Thứ ba, lạm phát giảm mạnh do lãi suất thực ở mức quá cao. Theo công bố của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cho vay bình quân đến giữa tháng 6/2023 là 8,9%. Với lạm phát so với cùng kỳ hiện nay đang ở mức 2%, mức lãi suất cho vay thực là 6,9%, cao hơn tốc độ tăng trưởng GDP cũng như mức lãi suất thực trung bình của giai đoạn 2013 – 2021 là 5,9% và 4,6%. “Đây là mức lãi suất cản trở phục hồi kinh tế và tăng trưởng, đồng thời làm tăng nợ xấu”, ông Độ nhìn nhận.
Thêm vào đó, thị trường xăng dầu đạt đỉnh vào năm trước và trong xu hướng giảm. Dù tương lai chưa dự báo được nhưng trước mắt là nguy cơ suy thoái toàn cầu, đặc biệt tại Hoa Kỳ, châu Âu. Thời điểm suy thoái có thể gây tranh cãi nhưng được tính toán sẽ rơi vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau. Chính lo ngại về nguy cơ suy thoái đã “phủ bóng” lên thị trường dầu mỏ thế giới. “Nguy cơ suy thoái toàn cầu như “thanh đao” treo lơ lửng trên đầu, khiến giới đầu cơ hàng hoá không dám đầu cơ đẩy giá. Đây là những yếu tố sẽ kiểm soát giá dầu trong thời gian tới, dù chiến tranh Nga – Ukraine diễn biến phức tạp, khó đoán”, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế – Tài chính nhận định.
Chia sẻ tại hội thảo, ông Phạm Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cũng nhìn nhận lạm phát trong nửa đầu năm có xu hướng giảm do rất nhiều lý do tác động, trong đó tác động lớn từ giảm lãi suất. Đồng thời, diễn biến thị trường giá cả trong nước có chiều hướng thuận lợi. Hiện nay, Bộ Tài chính với vai trò thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá của Chính phủ ngay từ đầu năm nhận diện, thấy rõ những thách thức đặt ra cho công tác quản lý, điều hành giá và kiểm soát lạm phát.  Từ đó, Bộ Tài chính báo cáo Ban Chỉ đạo xây dựng những kịch bản, đưa ra định hướng và giải pháp cụ thể cho công tác quản lý điều hành giá, bởi đây là công tác mang tính chất thường xuyên, liên tục.
Mục tiêu kiểm soát lạm phát 4,5% nằm trong tầm tay
Nhìn nhận về diễn biến thị trường giá cả và những yếu tố sẽ kìm cương lạm phát nửa cuối năm, theo TS. Nguyễn Đức Độ, các nguy cơ xảy ra các cú sốc về cung như giá dầu, tỷ giá giống năm 2022 cũng không cao, thuận lợi cho việc kiềm chế lạm phát. Về giá dầu, với nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu đang gia tăng, có thể xảy ra vào cuối năm 2023 hoặc đầu năm 2024, giá dầu nhiều khả năng sẽ tiếp tục xu hướng giảm như đã diễn ra trong vòng một năm qua, hoặc ít nhất sẽ không tăng mạnh. Tỷ giá USD/VND trong 6 tháng đầu năm 2023 cũng khá ổn định nhờ Việt Nam xuất siêu 12,25 tỷ USD. Với việc đồng USD cũng đang trong xu hướng giảm giá, khả năng tỷ giá USD/VND sẽ được Ngân hàng Nhà nước giữ ổn định trong biên độ +/– 1 tới 2%.
“Trong vòng một năm qua, CPI chỉ tăng trung bình 0,17%/tháng. Với giả định tốc độ này tiếp tục được duy trì trong 6 tháng cuối năm, lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2023 được dự báo sẽ ở mức 1,7% và lạm phát trung bình cả năm 2023 sẽ ở mức 2,5%”, ông Độ dự báo. Như vậy, theo vị chuyên gia này, tất cả các yếu tố tác động đến lạm phát thời gian qua rất thuận lợi, thuận lợi theo nghĩa đều kiềm chế lạm phát như tổng cầu yếu, cung tiền tăng chậm, lãi suất cao, tỷ giá ổn định, giá dầu khó tăng mạnh, sẽ tiếp tục là các nhân tố kiềm chế lạm phát 6 tháng cuối năm, thậm chí là các nhân tố trọng yếu kiểm soát lạm phát năm tới.
Kịch bản tăng trưởng
Trên cơ sở kết quả quý II và 6 tháng đầu năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo bối cảnh, tình hình các tháng cuối năm, cập nhật kịch bản tăng trưởng quý III và cả năm 2023.
Kịch bản 1: Tăng trưởng cả năm dự kiến đạt 6%; tăng trưởng quý III đạt 6,8%, quý IV đạt 9% (cao hơn lần lượt 0,3 điểm % và 1,9 điểm % so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ–CP). Tính chung 6 tháng cuối năm tăng trưởng phải đạt 8,0%.
Kịch bản 2: Tăng trưởng cả năm dự kiến đạt 6,5%; tăng trưởng quý III đạt 7,4%, quý IV đạt 10,3% (cao hơn lần lượt 0,9 điểm % và 3,2 điểm % so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ–CP). Tính chung 6 tháng cuối năm tăng trưởng phải đạt 8,9%.
Trước đó, theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, GDP quý II tăng trưởng 4,14% trong khi quý I chỉ là 3,32%. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng trong những tháng cuối năm, các bộ, cơ quan và địa phương cần tập trung triển khai quyết liệt hơn, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp điều hành trọng tâm.
Thứ nhất, cần khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung; tăng cường kiểm tra, giám sát, có chế tài xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm.
Thứ hai, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; thúc đẩy ứng dụng công nghệ số vào quản lý và giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử; tuyệt đối không ban hành chính sách, quy định mới làm phát sinh chi phí, thủ tục, thời gian trái quy định hoặc không cần thiết cho doanh nghiệp, người dân.
Thứ ba, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp, thúc đẩy các động lực tăng trưởng về tiêu dùng trong nước, đầu tư (bao gồm khu vực tư nhân trong nước, doanh nghiệp nhà nước, thu hút FDI và đầu tư công), xuất khẩu.
Thứ tư, tháo gỡ khó khăn, phát triển bền vững các thị trường chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, lao động.
Ngoài ra, thực hiện đồng bộ các giải pháp như: giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số, chuyển đổi số…

Ánh Tuyết, Thùy An, nguồn: https://vneconomy.vn/chuyen-gia-du-bao-lam-phat-nam-2023-chi-2-5.htm, https://vtv.vn/kinh-te/hai-kich-ban-tang-truong-6-thang-cuoi-nam-20230704134806927.htm, ngày 04/7/2023 (HG, TN trích dẫn) 



Quay về

THÔNG TIN LIÊN QUAN

Xem tất cả >>