Theo Hiệp hội Cao su Việt Nam dự báo, năm 2025, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành sẽ đạt hơn 12,4 tỷ USD. Trong đó, cao su thiên nhiên đạt khoảng 3,7 tỷ USD; các sản phẩm cao su đạt khoảng 5,6 tỷ USD và gỗ cao su đạt khoảng 3,1 tỷ USD. Hiện cao su Việt Nam xuất khẩu đến hơn 80 quốc gia (Trung Quốc, Ấn Độ, EU, Hoa Kỳ...).
Bảo đảm tiêu chí “không gây mất rừng”
Mặc dù, EU không phải thị trường xuất khẩu chính của cao su Việt Nam, nhưng việc đáp ứng yêu cầu khắt khe của EUDR sẽ giúp Việt Nam khai thác được thị trường nhiều tiềm năng, sức mua cao và còn nhiều dư địa phát triển. Doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn được cấp chứng chỉ rừng PEFC/VFCS (các chứng nhận quản lý rừng bền vững) sẽ có nhiều lợi thế kinh doanh khi xuất khẩu sang các thị trường khó tính.
Ông Nguyễn Trường Giang – Phó Tổng Giám đốc Công ty Cao su Lộc Ninh cho hay, thời gian qua, công ty đã đưa ra nhiều giải pháp để đáp ứng EUDR như: hợp tác với Công ty Ecotech 2A xây dựng phần mềm truy xuất nguồn gốc theo quy định của EUDR. Tháng 3/2025, phần mềm này đã đưa vào sử dụng và bước đầu đã giúp nâng cao năng lực quản trị, bảo đảm tính minh bạch trong chuỗi cung ứng, đón đầu các quy định quốc tế, đặc biệt là EUDR. Hiện đơn vị đang thực hiện nghiên cứu thêm các chứng chỉ bổ sung để nâng cao thương hiệu và phát triển bền vững như: ISO 45001: An toàn lao động, SA 8000: Trách nhiệm xã hội, ISO 14064: Kiểm kê phát thải khí nhà kính (nếu tham gia thị trường các-bon). Đối với toàn bộ diện tích cao su hiện nay thì không có tình trạng phá rừng. Đối với các hộ tiểu điền khi đưa sản phẩm về công ty phải chứng minh được nguồn gốc của nguồn cây, được chính quyền xác nhận thì công ty mới sử dụng.
Công nhân tại nhà máy chế biến mủ cao su của
Công ty Cao su Lộc Ninh. Ảnh: Quang Phương
Tương tự, ông Bùi Đình Bảy, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cao su Bình Long chia sẻ, hiện nay, công ty đã triển khai xây dựng hệ thống tuân thủ EUDR đối với sản phẩm mủ cao su và gỗ cao su. Thực hiện kiểm kê khí nhà kính đối với toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, tiến tới xây dựng hệ thống ISO về khí nhà kính. Công ty cũng đã triển khai dùng bùn thải nuôi trùn quế lấy phân bón. Bùn thải từ quá trình sản xuất mủ cao su được xử lý, sau đó đưa đến hệ thống máy ép. Hiện tại, công ty có 2 địa điểm nuôi trùn quế để lấy phân. Mỗi năm, hệ thống sản xuất khoảng 500 tấn phân trùn quế để bón lại cho cây cao su, tiết kiệm được rất nhiều chi phí cho công ty.
Công ty Cao su Phú Riềng cho biết từ năm 2024 tiếp tục duy trì chứng chỉ quản lý rừng bền vững cho hơn 17.300 ha cao su theo tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, cùng chứng chỉ PEFC-CoC cho 2 nhà máy chế biến mủ. Cuối năm 2024, công ty hoàn thiện bản đồ số vườn cây, xây dựng hệ thống trách nhiệm giải trình PEFC-EUDR-DDS đáp ứng EUDR. Từ tháng 5/2025, quy trình sản xuất mủ và gỗ cao su đã hoàn tất, đảm bảo tuân thủ quy định EU. Một số sản phẩm đã được bán cho khách hàng châu Âu. Hướng đến tăng trưởng xanh, công ty đang triển khai chuyển đổi 331,69 ha cao su sang trồng chuối cấy mô ứng dụng công nghệ cao. Về năng lượng, từ năm 2020, công ty đã chuyển từ sấy mủ bằng gas sang sử dụng nhiệt từ biomass. Việc này giúp nâng cao chất lượng mủ và tiết kiệm nhiều tỉ đồng mỗi năm. Ngoài ra, từ năm 2023, hệ thống điện mặt trời đã được lắp đặt trên toàn bộ mái nhà, góp phần giảm phát thải và phát triển bền vững.
Công nhân Công ty Cao su Phước Hòa sử dụng
phân bón tái chế từ bùn thải để bón lại cho vườn cao su.
Ảnh: Quang Phương
Công ty Cao Su Phước Hòa cho biết công ty đang tích cực chuyển đổi phát triển theo hướng bền vững, phù hợp với định hướng ngành cao su do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cụ thể, công ty định hướng mở rộng sang lĩnh vực khu, cụm công nghiệp, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và năng lượng tái tạo. Song song đó, Phước Hòa tiếp tục duy trì hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO, thực hiện tốt quản lý rừng bền vững theo hệ thống quốc gia VFCS/PEFC và chứng nhận PEFC-CoC tại 3 nhà máy chế biến mủ. Công ty cũng đang nghiên cứu triển khai hệ thống thẩm tra phù hợp để đáp ứng quy định của EUDR. Trong nông nghiệp, công ty bảo đảm phát triển bền vững về kinh tế, môi trường và xã hội, đồng thời chủ động nguồn cây giống chất lượng cho tái canh. Mục tiêu đến năm 2030, 100% diện tích cao su sẽ được chứng nhận quản lý rừng bền vững. Ngoài ra, công ty đã tái chế bùn thải thành phân bón hữu cơ – vi sinh mang thương hiệu Phước Hòa, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh.