Theo thống kê của Cục Hải quan, 4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cao su ước đạt 452.504 tấn, trị giá gần 872,8 triệu USD, giảm 7,2% về lượng và tăng 20,4% về trị giá so với cùng kỳ 2024. Thị trường lớn nhất vẫn là Trung Quốc, chiếm hơn 70% sản lượng xuất khẩu, kế đến là Ấn Độ, Hàn Quốc. Nguyên nhân của sự gia tăng giá trị không chỉ đến từ nhu cầu phục hồi của thị trường quốc tế, mà còn nhờ năng lực sản xuất ổn định, chất lượng sản phẩm ngày càng cao và uy tín thương hiệu của doanh nghiệp cao su Việt Nam. Trong khi đó, sản lượng tại các nước sản xuất lớn như Thái Lan và Indonesia giảm mạnh do mưa lớn kéo dài, dịch bệnh và diện tích trồng thu hẹp. Nguồn cung cao su xuất khẩu khó cải thiện trong thời gian ngắn do nhiều yếu tố bất lợi cả về thời tiết lẫn địa chính trị. Các doanh nghiệp trong nước đã tranh thủ gia tăng thu mua, chế biến và xuất khẩu, đảm bảo tiến độ giao hàng. Bên cạnh đó, việc giữ vững các tiêu chuẩn chất lượng (ISO, PEFC-FM…) và thực hiện nghiêm túc cam kết về môi trường, trách nhiệm xã hội giúp cao su Việt Nam đáp ứng tốt hơn yêu cầu từ các thị trường khó tính như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản.
Tuy vậy, không ít thách thức đang hiện hữu: chi phí logistics tăng, tình trạng thiếu container cục bộ, biến động giá dầu và chính sách kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từ các nước nhập khẩu. Ngoài ra, cạnh tranh từ các thị trường mới nổi như châu Phi và Nam Mỹ cũng đang gia tăng. Trong bối cảnh đó, ngành cao su Việt Nam xác định chiến lược lâu dài là đẩy mạnh chuyển đổi số, tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm chi phí vận hành. Tăng cường giá trị gia tăng bằng cách phát triển sản phẩm công nghiệp cao su kỹ thuật (lốp xe, găng tay, vật tư y tế…). Mở rộng chứng chỉ bền vững và cam kết “cao su sạch”, đặc biệt phục vụ các thị trường cao cấp. Thúc đẩy liên kết vùng, hợp tác chuỗi giá trị từ nông hộ – nhà máy – thương mại – logistics.
Hoa Kỳ là một trong 10 thị trường lớn nhất của cao su thiên nhiên Việt Nam. Tuy nhiên, thị phần của nước này còn khá nhỏ. Năm 2024, xuất khẩu cao su thiên nhiên sang Hoa Kỳđạt hơn 29 nghìn tấn, trị giá gần 52 triệu USD, chiếm 1,5% về lượng và 1,5% kim ngạch xuất khẩu cao su đi các thị trường. Những tháng đầu năm nay, trong khi xuất khẩu cao su sang 3 thị trường lớn nhất là Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc giảm về lượng, thì xuất khẩu sang Hoa Kỳ lại tăng. Cụ thể, trong 4 tháng đầu năm, xuất khẩu cao su thiên nhiên sang Hoa Kỳ ước đạt gần 8 nghìn tấn, tăng 6% so với cùng kỳ 2024. Tuy nhiên, thị trường cao su đã ít nhiều chịu tác động từ chính sách thuế mới của Hoa Kỳ. Sau khi Chính quyền của Tổng thống Donald Trump công bố chính sách thuế đối ứng với các đối tác thương mại, giá cao su trên thị trường thế giới đã bị ảnh hưởng không nhỏ.
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), trong tháng 4, giá cao su trên thị trường thế giới giảm xuống mức thấp nhất trong một năm qua. Trong tháng 5, sau khi Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận hạ nhiệt căng thẳng thương mại, giá cao su trên thị trường thế giới đồng loạt tăng trở lại. Điều này cho thấy, khi Hoa Kỳ chính thức áp dụng thuế đối ứng lên các đối tác thương mại, sẽ có những tác động tới thị trường cao su toàn cầu, qua đó ảnh hưởng đến xuất khẩu cao su và các doanh nghiệp cao su Việt Nam. Thị trường trọng điểm hàng đầu mà ngành cao su cần tận dụng hiệu quả là Trung Quốc – thị trường lớn nhất của cao su Việt Nam. Từ đầu năm đến nay, Trung Quốc đang tăng mạnh nhập khẩu cao su thiên nhiên. Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, 4 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc nhập khẩu 2,95 triệu tấn cao su các loại, trị giá 5,79 tỷ USD, tăng 22% về lượng và tăng 51% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Nhập khẩu cao su thiên nhiên của Trung Quốc đang tăng mạnh chủ yếu nhờ nhu cầu cao trong ngành sản xuất săm lốp ô tô. Thông tin mới đây do Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) công bố, cho thấy, sản lượng và doanh số bán ô tô của Trung Quốc đã vượt quá 10 triệu chiếc trong 4 tháng đầu năm nay. Cũng trong thời gian nói trên, sản lượng vỏ lốp cao su sản xuất của Trung Quốc đạt gần 386 triệu chiếc, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2024.
Điều đáng chú ý là trong khi Trung Quốc đang tăng mạnh nhập khẩu cao su thiên nhiên, thì xuất khẩu cao su thiên nhiên Việt Nam sang Trung Quốc lại giảm. Theo Cục Hải quan Việt Nam, dù tăng trưởng tốt trong tháng 4, nhưng tính chung 4 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cao su thiên nhiên sang Trung Quốc ước đạt 324 nghìn tấn, giảm 1,9% so với cùng kỳ năm 2024. Diễn biến thị trường cho thấy, ngành cao su cần có cách tiếp cận mới mẻ hơn với thị trường Trung Quốc. Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trên bản đồ thương mại cao su thế giới do có nhu cầu nhập khẩu rất lớn. Trung Quốc đang có kế hoạch phát triển hơn nữa ngành sản xuất xe điện, xe hybrid, dẫn tới nhu cầu nhập khẩu cao su thiên nhiên để sản xuất lốp xe đang tăng cao. Cao su không chỉ là nguyên liệu thô, mà đang ngày càng trở thành ngành kinh tế công – nông nghiệp công nghệ cao, đóng vai trò chiến lược trong xuất khẩu và an sinh xã hội ở nhiều địa phương. Với khoảng 908,9 ngàn ha cao su, sản lượng gần 1,3 triệu tấn/năm, Việt Nam đang đứng thứ tư thế giới về sản lượng. Tận dụng tốt thời cơ từ “khát hàng” toàn cầu, duy trì chất lượng ổn định, đẩy mạnh đổi mới, số hóa và phát triển bền vững sẽ là chìa khóa giúp cao su Việt Nam nâng tầm vị thế, không chỉ là nhà cung ứng lớn mà còn là đối tác có trách nhiệm trong chuỗi giá trị toàn cầu.