Chiều 15/5/2025, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân phối hợp với Tổ chức Forest Trends tổ chức Tọa đàm khoa học “Thị trường xuất khẩu ngành hàng nông lâm sản của Việt Nam trước yêu cầu của EU về sản xuất hàng hóa không gây mất rừng (EUDR) và tiềm năng phát triển thị trường tín chỉ các-bon”. Tọa đàm có sự tham dự của các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước. Đại biểu gồm đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Lâm nghiệp, Viện Chính sách chiến lược, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, doanh nghiệp ngành cao su, cùng chuyên gia quốc tế đến từ Forest Trends và Đại học Quốc gia Úc. Phía Đại học Kinh tế Quốc dân có sự hiện diện của lãnh đạo nhà trường, đại diện các khoa, viện, trung tâm, cùng đông đảo giảng viên và nhà nghiên cứu. Sự kiện góp phần thúc đẩy đối thoại chính sách và kết nối học thuật thực tiễn.
Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thị trường toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như cà phê, gỗ, cao su, điều, sầu riêng... hiện đang được sản xuất với quy mô lớn. Tuy nhiên, chuỗi cung ứng của các ngành này rất phức tạp, liên quan đến hàng triệu nông hộ, hàng nghìn tiểu thương và nhiều doanh nghiệp chế biến trong nước cũng như FDI. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, các thị trường lớn như EU, Hoa Kỳ siết chặt quy định nhập khẩu. Tiêu biểu là Quy định chống mất rừng của EU (EUDR), có hiệu lực từ đầu năm 2026, yêu cầu sản phẩm nhập khẩu như gỗ, cà phê, cao su… phải có bằng chứng truy xuất nguồn gốc đến từng thửa đất, đảm bảo không gây mất rừng. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc tổ chức lại chuỗi cung ứng để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Quang cảnh Tọa đàm
Chính phủ và các hiệp hội ngành hàng đang nỗ lực thay đổi chính sách và hành động nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường xuất khẩu, đồng thời nắm bắt cơ hội từ các nguồn tài chính mới như thị trường các-bon rừng. Trong bối cảnh đó, các trường đại học và viện nghiên cứu có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tư vấn, phản biện, góp phần nâng cao hiệu quả của việc xây dựng và thực thi chính sách. Sự kết nối giữa cơ quan hoạch định chính sách, hiệp hội ngành hàng và giới nghiên cứu - cũng như giữa các cơ sở nghiên cứu với nhau - là điều kiện cần thiết để thiết lập các quan hệ hợp tác cùng có lợi, đặc biệt trong những lĩnh vực mới như EUDR và thị trường các-bon rừng.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, GS.TS Nguyễn Thành Hiếu - Phó Giám đốc Đại học mong muốn Tọa đàm sẽ nhận được những ý kiến đóng góp giá trị từ các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các cơ quan quản lý về các giải pháp tổ chức lại chuỗi cung để đảm bảo truy xuất nguồn gốc, các cơ chế chính sách cần thay đổi, vai trò của các bên tham gia trong chuỗi và các hình thức liên kết giữa các nông hộ sản xuất, đại lý và công ty chế biến. Những đóng góp này sẽ giúp các ngành hàng nông lâm nghiệp Việt Nam đáp ứng các yêu cầu về truy xuất nhằm duy trì thị trường xuất khẩu và phát triển bền vững trong tương lai. Phó Giám đốc Đại học hy vọng rằng buổi Tọa đàm sẽ là sự khởi đầu cho việc kết nối các chuyên gia trong và ngoài nước nghiên cứu tư vấn chính sách về lĩnh vực nông lâm nghiệp ở Việt nam, nhằm đóng góp cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập.
Tại Tọa đàm, các đại biểu đã thảo luận và đưa ra nhiều kiến nghị nhằm cập nhật và chia sẻ thông tin về các xu hướng thị trường xuất khẩu, bao gồm các yêu cầu mới về sản xuất hàng hóa không gây mất rừng và thảo luận về các ý nghĩa đối với các ngành hàng nông - lâm nghiệp của Việt Nam. Buổi Tọa đàm cũng hướng tới việc cập nhật và chia sẻ thông tin về vận hành của thị trường các-bon, tập trung vào các cơ hội và thách thức của thị trường các-bon rừng của Việt Nam trong tương lai. Thông qua việc tập trung vào hai vấn đề chính là Quy định chống mất rừng của EU (EUDR) sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2026 và tiềm năng của thị trường tín chỉ các-bon rừng trong bối cảnh Việt Nam cam kết giảm phát thải khí nhà kính và phấn đấu đạt net-zero vào năm 2050; cũng như các giải pháp tổ chức lại chuỗi cung để đảm bảo truy xuất nguồn gốc, các cơ chế chính sách cần thay đổi, vai trò của các bên tham gia trong chuỗi và các hình thức liên kết giữa các nông hộ sản xuất, đại lý và công ty chế biến để đáp ứng yêu cầu về truy xuất nhằm duy trì thị trường xuất khẩu và phát triển bền vững các ngành hàng trong tương lai.
Nguồn: https://www.neu.edu.vn/vi/tin-tuc-moi-nhat/toa-dam-khoa-hoc-thi-truong-xuat-khau-nganh-hang-nong-lam-san-cua-viet-nam-truoc-cac-yeu-cau-cua-eudr-va-tiem-nang-phat-trien-thi-truong-carbon, ngày 16/5/2025 (HV trích dẫn)