.jpg)
Dự luật mới do Đảng Cộng hòa đề xuất đang được thúc đẩy nhằm cắt giảm các khoản tín dụng thuế liên bang dành cho xe điện (EV) tại Hoa Kỳ. Nếu được thông qua mà không thay đổi, luật sẽ chấm dứt các khoản giảm thuế cho người tiêu dùng mua hoặc thuê xe điện sau ngày 30/9 năm nay. Theo bà Ingrid Malmgren, Giám đốc chính sách cấp cao của tổ chức Plug In America, đây là “mùa hè cuối cùng” để tận dụng ưu đãi thuế cho xe điện, và người tiêu dùng nên hành động ngay nếu quan tâm đến việc sở hữu EV.Dự luật đã được Thượng viện thông qua với tỷ lệ phiếu sít sao 51–50, trong đó Phó Tổng thống JD Vance bỏ lá phiếu quyết định. Dự luật hiện đang chờ Hạ viện xem xét. So với phiên bản Hạ viện thông qua hồi tháng 5 (dự kiến kết thúc tín dụng thuế vào ngày 31/12), mốc thời gian của Thượng viện ngắn hơn. Tuy nhiên, vẫn có một số ngoại lệ trong bản dự luật dài 960 trang mang tên “One Big Beautiful Bill Act”. Trước đó, Đạo luật Giảm lạm phát dưới thời Tổng thống Joe Biden đã cam kết kéo dài các khoản tín dụng EV đến năm 2032 như một phần nỗ lực chống biến đổi khí hậu.
Các ưu đãi thuế EV được thiết kế để khuyến khích người dân chuyển sang phương tiện không phát thải nhằm giảm lượng khí nhà kính – trong đó ngành giao thông vận tải chiếm đến 28% tổng phát thải của Hoa Kỳ. Dù xe điện không phát khí thải từ ống xả, vẫn có khí thải phát sinh trong quá trình sản xuất và sạc. Tuy nhiên, nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts khẳng định EV vẫn là lựa chọn “tốt hơn cho khí hậu” so với xe chạy xăng, xét trong toàn bộ vòng đời.Về chi phí, xe điện tại Hoa Kỳ vẫn đắt hơn so với xe xăng. Tháng 5 vừa qua, giá trung bình của một chiếc EV mới là khoảng 57.700 USD, cao hơn đáng kể so với mức 48.100 USD của xe chạy xăng. Với xe đã qua sử dụng, mức chênh lệch ít hơn, EV có giá trung bình khoảng 36.000 USD so với 34.000 USD của xe xăng. Chính vì thế, khoản tín dụng thuế liên bang 7.500 USD có vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách giá, giúp EV cạnh tranh hơn, theo nghiên cứu từ Đại học Michigan.Dù giá ban đầu cao, EV vẫn được đánh giá là giải pháp tiết kiệm hơn về dài hạn do chi phí bảo trì và vận hành thấp hơn. Trong bối cảnh có thể mất ưu đãi thuế liên bang, một số chuyên gia như bà Malmgren khuyến nghị người tiêu dùng nên hoàn tất việc mua xe trước ngày 30/9, và tận dụng hình thức trừ thuế ngay tại thời điểm mua thay vì đợi đến mùa khai thuế năm sau. Bên cạnh đó, một số ưu đãi thuế cấp bang và địa phương vẫn còn hiệu lực.
Trước động thái của Thượng viện, nhiều tổ chức ủng hộ giao thông sạch đã lên tiếng phản đối. Liên minh Điện khí hóa cảnh báo rằng việc loại bỏ các khoản tín dụng thuế EV sẽ đẩy lùi các khoản đầu tư sản xuất trong nước, ảnh hưởng đến tương lai ngành giao thông Hoa Kỳ và trao lợi thế cho Trung Quốc – quốc gia dẫn đầu trong sản xuất EV. Calstart – một tổ chức tại California – cũng lên án việc cắt giảm tín dụng EV, cho rằng điều này gây bất lợi cho việc làm và năng lực cạnh tranh của lao động và doanh nghiệp Hoa Kỳ.Ngược lại, Liên minh các nhà sản xuất ô tô – đại diện cho những cái tên lớn như GM, Ford, Toyota, Volkswagen – lại ủng hộ dự luật Thượng viện. Lý do là vì dự luật này cũng bao gồm điều khoản miễn trừ các hình phạt đối với việc không đáp ứng mức Tiết kiệm nhiên liệu trung bình của doanh nghiệp (CAFE). Điều này giúp các hãng sản xuất ô tô dễ dàng tiếp tục chế tạo xe chạy xăng trong bối cảnh EV chưa hoàn toàn phổ biến.Chẳng hạn, Ford từng cảnh báo rằng phiên bản dự luật của Hạ viện có thể đe dọa khoản đầu tư 3 tỷ USD của hãng vào nhà máy sản xuất pin tại Michigan – dự án đã hoàn thành 60% và dự kiến tạo ra 1.700 việc làm. Trước đó, các hãng lớn như Stellantis (công ty mẹ của Chrysler) và GM đã nhiều lần bị phạt hàng trăm triệu USD vì không đáp ứng được chuẩn tiết kiệm nhiên liệu của Hoa Kỳ trong giai đoạn 2016–2020.
Tóm lại, dự luật thuế EV mới đang đặt ra bước ngoặt quan trọng trong chiến lược chuyển đổi năng lượng của Hoa Kỳ. Việc duy trì hay cắt giảm ưu đãi thuế liên bang không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến túi tiền người tiêu dùng, mà còn tác động lớn đến định hướng công nghiệp ô tô, chính sách khí hậu, đầu tư sản xuất và vị thế cạnh tranh toàn cầu của Hoa Kỳ. Các cuộc tranh luận giữa các bên liên quan – từ chính trị gia, doanh nghiệp, đến tổ chức phi lợi nhuận – phản ánh những toan tính sâu xa về lợi ích kinh tế và môi trường trong thời kỳ chuyển đổi xanh.
Hoàng Lâm, nguồn:https://vneconomy.vn/automotive/du-luat-khong-lo-cua-my-se-cat-tin-dung-thue-ev-tri-gia-7-500-usd-sau-thang-9.htm, ngày 02/7/2025 (HG trích dẫn)