Kỳ tích cao su Việt trên nước bạn Lào: Thần tốc phủ xanh cao su Việt trên đất Lào

“Gần 8.000 ha trồng mới trong hai năm đầu triển khai, đó là một kỳ tích! Chúng tôi và các vị lãnh đạo hai nhà nước không thể tin được một tốc độ nhanh như vậy!’’ – ông Bounxou Kouvanthong, Nguyên Bí thư Huyện ủy, huyện trưởng huyện Bachiang (tỉnh Champasak, Lào), từng ngạc nhiên thốt lên khi thăm dự án cao su năm 2006 ở Công ty CP Cao su Việt Lào (Cao su Việt Lào).

Thực tế chỉ mất 3 năm với bộ khung từ đoàn vỏn vẹn 10 người do Anh hùng lao động Hồ Văn Ngừng dẫn đầu sang Lào, Cao su Việt Lào đã lập được kỷ lục về tốc độ trồng cao su nhanh nhất trong toàn ngành. Họ làm tất cả mọi việc, vừa “dân vận’’ để đền bù đất, làm mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng, vừa tập huấn kỹ thuật mà vẫn trồng mới được gần 10.000 ha cao su trong 3 năm. Sang năm thứ 4, công ty chủ yếu chỉ trồng thêm và chỉnh sửa một số ít, hoàn tất sớm hơn kế hoạch được giao là 5 – 6 năm. Chính nhờ kinh nghiệm thực chiến thành công ở các công ty cao su trong nước và đặc biệt phương pháp trồng “ướt’’ do ông Chín Ngừng sáng chế đã giúp tốc độ trồng mới trên đất Lào tăng nhanh gấp cả chục lần so với lối trồng cao su truyền thống từ thời Pháp thuộc.

Ngày tháng ban đầu khẩn trương đó, công ty tập trung mặt bằng, nhận đất đến đâu, san ủi đến đó, và có mặt bằng đến đâu thì cũng trồng mới luôn đến đó. Phương châm “mở đường trước, vật tư đến sau’’ khiến công nhân không lúc nào thiếu cây giống, thiếu vật tư. Người dân địa phương cũng được hưởng lợi lớn từ những con đường bằng phẳng, rộng rãi mới mở của công ty, trong khi trước đây họ phải đi lại rất khó khăn trên những con đường mòn nhão nhoẹt bùn đất. Khi dự án cao su về tới huyện, con đường xuyên suốt từ nông trường 1 đến nông trường 3 ở gần trung tâm huyện được mở, ô tô chạy được 90km/h êm ru. Hiện nay, phần lớn những đoạn đường này đã được trải nhựa, kể cả đường xuyên qua các lô cao su, và dân bản có thể chạy xe “tẹt’’ ga.

Việc xây dựng tốt cơ sở hạ tầng được thúc đẩy song song trồng cây mới. Ngày kỷ lục của Cao su Việt Lào là trồng mới được 250 ha, cần gần 64.000 cây giống. Tỉ lệ sống của cây giống đạt tới 98%, cho đến nay chưa có đơn vị nào trồng cao su có tỉ lệ sống cao như vậy. Tỉ lệ cho khai thác tới giờ là 530 cây/ha, mật độ trồng ban đầu là 555 cây/ha’. “Trong quá trình sinh trưởng có cây bị gãy, đổ, cây bị chết, nhưng ở vườn cây chúng tôi vẫn giữ vững tỉ lệ 553 cây/ha, chỉ mất 2 cây", ông Quyền cho hay. Nhắc nhớ chuyện này, ông Chín Ngừng tâm sự chính đòi hỏi thực tế đã khiến ông nghĩ ra phương pháp mới gọi là “trồng ướt’’.

Cách “trồng khô’’ truyền thống trước đây phải trải qua quy trình 12 bước, nhưng kiểu trồng mới rút ngắn chỉ còn 5 bước, giảm được hơn 30% chi phí, số cây sống gần như 100%, trong khi lối trồng cũ thường chết khoảng 20 – 30% và cần nhiều công giặm lại. “Đặc biệt là theo kiểu cũ, một công lao động chỉ trồng được khoảng 40 cây, nhưng phương pháp mới thì trồng được tới 400 cây, tức nhanh gấp 10 lần’’, ông Chín Ngừng vui vẻ kể thêm chính cách trồng “ướt’’ này cũng giúp cây giống vận chuyển đường dài từ Việt Nam sang vốn đã yếu vì đường xa lại có tỉ lệ sống tươi tốt rất cao...

Gần 20 năm nhắc nhớ ngày tháng không quên, Anh hùng lao động Hồ Văn Ngừng tâm sự: “Nhiều lãnh đạo cấp cao của Việt Nam và Lào đến thăm nông trường đều rất vui mừng trước màu xanh tươi tốt của cây cao su Việt được trồng nhanh trên đất bạn. Và chúng tôi cũng vui lắm. Trước khi đi, chúng tôi đã hứa với các lãnh đạo và với cả hơn 10.000 anh linh liệt sĩ ở nghĩa trang Trường Sơn là hoàn thành tốt nhiệm vụ mới trở về’’.