Tin tức >> Kinh tế trong nước có liên quan

Hỗ trợ doanh nghiệp – Con đường nhanh nhất vào chuỗi cung ứng toàn cầu

22/05/2022

Theo nhiều chuyên gia, cần “làm nhanh, làm mạnh” hơn các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp (DN) để nâng cao năng lực, kết nối nhằm thích ứng với việc đứt gãy chuỗi cung ứng trước tác động của COVID-19 và các cuộc xung đột.

Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đã có hàng trăm DN tham gia vào chuỗi cung ứng cho các tập đoàn lớn trên thế giới nhưng số đông các DN còn lại vẫn đang phải đối mặt với những khó khăn về vốn, năng lực sản xuất... Nhiều chuyên gia cho rằng cần “làm nhanh, làm mạnh” hơn các giải pháp hỗ trợ DN để nâng cao năng lực, kết nối giữa các DN nhằm thích ứng với tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng trước tác động của dịch COVID-19 và các xung đột chính trị.

Khó chen chân vào chuỗi
Theo số liệu báo cáo từ Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), hiện mới chỉ có khoảng 300 DN tham gia vào chuỗi cung ứng sản xuất cho các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam. Ngoài ngành xe máy, Việt Nam đã nội địa hóa được với tỷ lệ cao, các ngành điện tử, ô tô, vẫn chưa nội địa hóa được bao nhiêu. Đơn cử như ngành điện tử, Việt Nam vẫn đang nhập khẩu hầu hết linh kiện với 90%, linh kiện cơ bản tới 97%, linh kiện chuyên dụng 92%, linh kiện cơ khí 82%, linh kiện cao su 87%... Với ngành ô tô, do sản lượng thấp chỉ vài trăm nghìn xe/năm, nên Việt Nam có rất ít DN cung ứng linh kiện cấp 1 cho đối tác nước ngoài với hơn 60 DN; cung ứng cấp 2 có khoảng 145 DN. Nhập khẩu sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ngành này đang chiếm tới hơn 70% linh kiện.
Chỉ ra nguyên nhân, bà Trương Thị Chí Bình, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cho hay liên kết với DN quốc tế là con đường nhanh nhất để DN nội địa tham gia cung ứng toàn cầu, nhưng sợi dây liên kết này là rất hạn chế và yếu, nhất là khi đại dịch COVID-19 nổ ra, cùng với đó là xung đột chính trị trên thế giới khiến cho việc liên kết càng trở nên khó khăn hơn. Thực tế, các đơn vị quốc tế, tư vấn hỗ trợ liên kết DN cho rằng, DN Việt Nam phải có đủ năng lực. Trong khi đó, cả chất lượng, giá cả, thời gian giao hàng của DN Việt đều chưa đáp ứng được.
Bà Bình cho biết: “DN phải đảm bảo giá cạnh tranh, minh bạch, linh hoạt, thời gian giao hàng đáp ứng yêu cầu và có khả năng quản lý chuỗi cung ứng. Nhưng ngay cả khi chúng ta đáp ứng chất lượng, cạnh tranh về giá vẫn là vấn đề khó nhất với DN Việt Nam bởi đang cao hơn ít nhất 20% so với giá các nhà cung ứng hiện có”. Với các tập đoàn sản xuất lớn, khi vào Việt Nam, các tập đoàn này đều đưa theo, hoặc đã có nhà cung ứng trên toàn cầu. Những nhà cung ứng này có kinh nghiệm, đã khấu hao thiết bị máy móc và có mạng lưới sản xuất tiên tiến với chi phí thấp, sản lượng lớn. Trong khi đó, DN nội địa quản trị yếu, sản xuất chưa tinh gọn dẫn tới khả năng cạnh tranh về giá rất thấp.
Ông Đào Phan Long, Chủ tịch Hiệp hội DN cơ khí Việt Nam (VAMI) cũng cho rằng, nhiều năm qua, hàng loạt hạn chế, yếu kém đến từ cơ chế, chính sách quản lý cũng như từ phía bản thân DN đã khiến ngành công nghiệp cơ khí phát triển dậm chân tại chỗ, chưa đáp ứng được yêu cầu quốc tế. Khi dịch bệnh xảy ra, nguồn cung ứng hàng hóa bị đứt gãy, sự liên kết giữa các nghiệp lỏng lẻo khiến các DN dễ dàng bị “bẻ gãy” và rời khỏi thị trường. Ngay tại thị trường trong nước, ngành cơ khí cũng khó cạnh tranh được với nước ngoài. Có rất nhiều dự án lớn về xây dựng, giao thông, các công trình thủy lợi, dầu khí, kinh tế biển, đóng tàu, ô tô, xe máy… vẫn chủ yếu sử dụng sản phẩm cơ khí nhập ngoại hoặc do các DN đầu tư nước ngoài (FDI) đảm nhiệm.
Để trở thành nhà cung cấp cho tập đoàn đa quốc gia, ngoài vấn đề giá, DN trong nước còn đối mặt với những khó khăn về nâng cao năng lực để giảm chi phí và tiến lên bước cao hơn trong chuỗi cung ứng, khó tăng quy mô sản xuất, chi phí mặt bằng sản xuất cao và thiếu các công đoạn gia công để có cụm linh kiện hoàn chỉnh. Với tập đoàn đa quốc gia, do dung lượng thị trường nhỏ, không ổn định nên bản thân họ cũng chưa có động lực để tìm kiếm các nhà cung cấp nội địa…, ông Long chia sẻ thêm.
Ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng ban Kế hoạch kinh doanh và đối ngoại, Công ty Toyota Motor Việt Nam nhận định, Việt Nam đang yếu ở ngành công nghiệp nguyên vật liệu (thép, nhựa), trình độ kỹ thuật sản xuất chưa cao, quy mô thị trường nhỏ... những yếu tố này khiến chi phí sản xuất linh kiện tăng cao. Điều này là rào cản để liên kết chuỗi cung ứng.
Sớm đưa chính sách vào cuộc sống
Để liên kết thành công, yếu tố năng lực, giá cả của bên bán hàng và nhu cầu bên mua phải “ăn khớp”, cùng đó là sự hỗ trợ kết nối từ Chính phủ, các tổ chức là rất quan trọng. Theo VASI, để nâng cao năng lực DN Việt Nam, cần có các chính sách hỗ trợ giảm chi phí, tiếp cận tín dụng tốt hơn, lãi vay ưu đãi để DN đầu tư cho sản xuất. Cùng đó là các giải pháp về đào tạo, nâng cao quản trị... Có nhiều DN đã cung ứng cấp 1 cho sản xuất xe máy, nhưng muốn đầu tư mới để cung ứng cho ô tô vẫn đang gặp cản trở về vốn lớn, tài sản thế chấp không còn sau 2 năm chống đỡ với dịch COVID-19...
Trao đổi thêm về vấn đề này, ông Đào Phan Long cho hay thị trường là yếu tố rất quan trọng. Nếu DN đầu tư, liệu dung lượng thị trường có đảm bảo đủ. Ngành xe máy đã bão hòa, ngành điện tử và ô tô thì khó khăn do đầu tư lớn và đòi hỏi công nghệ cao. Do vậy, ít DN dám tiên phong đầu tư, mở rộng sản xuất. Ông Long cho rằng, các bộ, ngành cần sớm đưa các giải pháp hỗ trợ DN trong nước và khuyến khích các công ty đa quốc gia, công ty FDI thực hiện nội địa hóa thông qua các chính sách khuyến khích về thuế, lao động, nghiên cứu phát triển.... Các Bộ, ngành tạo thuận lợi đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ, liên kết giữa DN công nghiệp chế tạo Việt Nam với công ty nước ngoài...
DN đẩy mạnh sản xuất, vượt khó khăn do tác động
của đại dịch COVID-19 (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)
Ông Nguyễn Văn Đoàn, đại diện Công ty Cơ khí chính xác SKD Việt Nam cho biết hiện đã là DN cung ứng linh phụ kiện cấp 3 cho Samsung, liên kết sản xuất với DN Nhật Bản. Dịch bệnh cùng với những căng thẳng chính trị trên thế giới khiến cho việc kết nối, tìm kiếm nguyên liệu gặp khó khăn. Trong khi tài chính, kinh nghiệm quản lý của DN còn yếu nên DN rất mong được hỗ trợ để tăng cường hợp tác, mở rộng sản xuất vươn lên thành nhà cung ứng cấp cao hơn.
Để DN trong nước tham gia được vào “miếng bánh” này, ngoài nỗ lực của DN nhất thiết phải có “trợ lực” của nhà nước thông qua hệ thống chính sách đồng bộ và ổn định để DN phát triển bền vững. Cộng đồng DN trải qua thời gian dịch bệnh, nên "sức khỏe" chưa thực sự bình phục, do đó cần hơn các chính sách thiết thực, thông thoáng cho DN tiếp cận.
Bộ Công Thương cho biết để hỗ trợ DN, trong năm nay và những năm tới, Bộ sẽ tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả hoạt động của các Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp miền Bắc và miền Nam. Hiện nay, các trung tâm này đang tích cực hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia có mặt tại Việt Nam như Toyota, Mitsubishi, Canon nhằm tìm kiếm các nhà cung cấp phù hợp tham gia vào chuỗi giá trị của các tập đoàn này.

Đức Dũng (TTXVN/Vietnam+), nguồn: https://www.vietnamplus.vn/ho-tro-doanh-nghiep-con-duong-nhanh-nhat-vao-chuoi-cung-ung-toan-cau/791462.vnp, ngày 20/5/2022 (VQ trích dẫn)



Quay về

THÔNG TIN LIÊN QUAN

Xem tất cả >>